Herpes Zoster

Çocukken geçirilen su çiçeği sonrası, hastalığa neden olan virüs yıllarca hiçbir belirti ve rahatsızlığa neden olmadan sinir hücrelerinin köklerinde yaşamına devam eder. Genellikle savunma sisteminin zayıfladığı durumlarda virüs tekrar aktive olarak zona hastalığını oluşturur. Vücut direncinin düşme nedeni stres, yorgunluk, yaşlılık, vücuttaki diğer bazı hastalıklar en sık görülen sebeplerdir. Hastalık çok şiddetli ve yaygın ise direnç düşmesinin malign hastalıklar, AIDS, kanser ilaçları ve radyoterapi ile de ilgili olabileceği düşünülebilir. Önce sinir üzerinde enfeksiyona başlayan virus gövdenin sağ veya sol tarafında kuşak gibi vücudun tek tarafını saran bir hat üzerinde gelişen ağrı, hassasiyete neden olur. Bazen hafif ateş ve başağrısı da görülür. Genellikle 1-3 gün içinde deriye ulaşır ve aynı alanda kızarıklık ve birbirine bitişik içi berrak su dolu ufak kabarcıklar ortaya çıkar. Zamanla içi irin dolu hale gelerek bulanık görünürler. Kabarcıkların 3-5 gün sonar açılması ile oluşan ufak ülserler daha sonra kabukla kaplanır. Bu kabuklar 2-3 hafta sonra yerlerinde iyileşmiş pembe bir deri bırakarak düşer. Ancak ağrı çok daha uzun sürebilir. Bazen su toplamaları veya sadece ağrı tek başına görülebilir. Zona hastalığı deri üzerinde her yerde görülebilir, en çok göğüs, kalça ve yüzde görülmektedir. Bazen deri dışında da belirtiler olur. Ağız içinde veya gözde de zona görülebileceği düşünülmelidir. Kalıcı görme bozukluğu ,duyma bozukluğu, tat kaybı yada yüz felcine neden olabilir. Zona hastalığı sonrası aylarca, bazen yıllarca geçmeyen ağrı en sık görülen komplikasyondur. Görülen diğer bir komplikasyon da oluşan kabarcıkların iltihaplanmasıdır. Bu durumda tedaviye bazı antibiyotiklerin eklenmesi gerekebilir. Hastanın direncini düşüren durumların varlığında görülen yaygın zona hastalığında su çiçeğine benzer bir tablo oluşabilir. Su çiçeği geçirmemiş kişiler, özellikle çocuklar Zona hastası ile temas ederse normalden daha şiddetli bir su çiçeği hastalığına yakalanabilirler. Su çiçeği geçirmiş kişilere ise bulaşma olmaz. Zona hastalığı, küçük kırmızı minik su toplamalarından (veziküllerden) bir küme (1) daha büyük kabarcıklara dönüşür (2) bunlar su çiçeği lezyonlarına benzer. Kabarcıklar püy ile dolar ve açılır (3), üzerinde kabuklanma olur(4), ve nihayet kaybolur. Bu süreç 4-5 hafta sürer. Bazen post-herpetik nevralji denilen ağrılı durum oluşabilir. Bu duruma sinirlerin (5) zarara uğramasının neden olduğu düşünülmektedir ve döküntü kaybolduktan sonra haftalarca bazen yıllarca sürebilir. Genelde vücudun tek tarafında görülen ve nadiren tekrarlayan Zona Hastalığı, vücut direncini düşüren durumların varlığında tekrarlayabilir ya da çift taraflı olarak görülebilir. Tedavi ve Aşı Uygulaması yapılan çalışmalar sonucu bulunan bir aşı FDA tarafından onaylanmış ve ABD de 2005 yılında (Zostavax) uygulanmaya başlanmıştır. Aşı , vücut savunma sisteminde yetmezlik durumlarında, veya savunma sistemini baskılayıcı tedavi alanlarda, aktif tedavisiz tüberküloz hastalığı olanlarda ve hamilelerde uygulanmamaktadır. Herhangi bir kontrendike durumu olmayan, daha önce zoster atağı geçirmiş, kronik tıbbi problemleri olanlara ve 60 yaş ve üstü tüm kişilere önerilmektedir. Doktor tarafından hastaya önerilen aşı, omuz bölgesin tek doz olarak uygulanır. Akut zoster ve postherpetik nevralji tedavisinde kullanılmaz. Uygulamadan önce su çiçeği hikayesinin alınması veya kan testlerine gerek yoktur. Aşının etkisinin 30 yıl süreceği düşünülse de, eldeki veriler sadece 8 yıllıktır. Bu nedenle uzun dönemde etkisi hakkında daha çok çalışma yapılmasına gerek vardır . Zona hastalığı komplikasyon gelişmez ise birkaç haftada kendiliğinden iyileşir. Tedavinin amacı hastalığın ilerlemesini ve komplikasyonların gelişimini engellemektir. Ağrı kesiciler, ve kabarcıkların kurumasına yardımcı olmak için sulu antiseptik pansumanlar kullanılmaktadır. Erken dönemde yani ağrılı ancak deri lezyonlarının çıkmadığı dönemde ağızdan antiviral ilaçlar daha faydalı olabilir. Ağır hastalarda antiviral tedavinin damar içine verilmesi gerekebilir. Yine bazı durumlarda kortikosteroid kullanılabilir. Özellikle ağrısı olan hastalarda antidepresan ilaçlar verilebilir. Banyo sonrası antiseptik solüsyonlarla pansuman yapılması şartı ile hastalık döneminde banyo yapmanın bir sakıncası yoktur. Banyo suyu temiz olmalı ve sıcak olmamalıdır. Yaraların temiz tutulması özellikle savunma sistemi zayıflamış hastalarda komplikasyonların gelişmemesi için çok önemlidir.

Bu bölümde herpes grubundan iki önemli hastalıktan bahsedeceğiz. • Herpes Simplex 1 ve 2 • Herpes Zoster

Herpes Simplex (Uçuk)

“Uçuk” olarak bilinen “Herpes simplex” virüsünün iki tipi vardır: • Herpes tip 1 (HSV-1, ya da oral herpes), • Herpes tip 2 (HSV-2, ya da genital herpes). Herpes Tip 1 en sık ağız ve dudak çevresinde yaralara neden olur. HSV-1, genital herpese neden olabilir, ancak genellikle, genital herpes herpes tip 2 virüsten kaynaklanır. HSV-2 virüsü bulaşmış kişilerin genital bölgesinde veya rektum çevresinde yaralar olabilir. HSV-2 de yaralar başka yerlerde de oluşabilir ancak, bu yaralar genellikle belden aşağı bölgededir.

Herpes Enfeksiyonu ve Nükslerinin

nedeni?

Herpes simpleks tip 1, ağız salgıları veya cilt üzerindeki yaralar yoluyla bulaşır. Öpüşme , diş fırçası veya yemek kapları gibi nesneleri paylaşımı yayılmasına neden olur. Genel olarak, insanlar sadece herpes genital HSV-2 enfeksiyonu olan biriyle cinsel ilişki sırasında herpes Tip 2 enfeksiyonu kapabilirler. Hiç yara mevcut olmasa bile, HSV-1 ve HSV-2 nin bulaşabileceğini bilmek önemlidir. Genital herpesi olan hamile kadınların doğum sırasında enfeksiyonu bebeklere geçirilebileceğinden doğum öncesi doktorlarıyla konuşmalıdır. Aşağıdaki koşullar Herpes enfeksiyonuna ve nükslere neden olabilir • Genel hastalık (hafif veya ciddi durumlar) • Yorgunluk • Fiziksel veya duygusal stres • AIDS veya kemoterapi ya da steroidler gibi ilaçlar nedeniyle oluşan savunma sistemi zayıflıkları (İmmunosupresyon) • Cinsel aktivite de dahil olmak üzere, etkilenen alanda travma • Adet

Herpes Simplex Belirtileri Nelerdir?

Genellikle herpes simpleks virüsüne bağlı oluşan bir ya da birden fazla su dolu minik kabarcıklar genellikle ağız, genital bölge veya rektum gibi alanlarda veya bu alanın çevresindedir. Kabarcıklar patlayarak hassas yaralar bırakırlar.

Herpes Simplex tanısı nasıl konur?

Genellikle, herpes simplex virüsünün tipik bir görünüşü vardır, tanıyı teyit etmek için teste gerek yoktur. Doktorunuz emin değil ise, PCR veya DNA laboratuvar testleri ile teşhis edilebilir.

Herpes Simplex Nasıl Tedavi edilir?

Tedavi ile şikayetleri azaltabiliriz ancak herpesi ortadan kaldıramayız. İlaç ağrıyı azaltabilir ve iyileşme süresini kısaltabilir. Ayrıca nükslerin sıklığı azaltılabilir. Antiviral ilaçlar herpes belirtilerini tedavi etmek için kullanılır. Sıcak banyoları, genital yaralara bağlı ağrıyı azaltabilir.

Herpes Simplex Ne kadar Ağrılı?

Bazı insanları ya çok hafif genital herpes semptomları vardır ya da hiç şikayetleri olmaz. Sıklıkla, virüs ile enfekte insanların bundan haberi yoktur. Ancak, semptomlara neden olduğunda ise bunu son derece ağrılı olarak tarif edilebilirler. Bu genellikle hastalık ilk ortaya çıktığında görülür, ilk olanı sıklıkla en kötüsüdür. Genital bölgede yanma, ağrı, idrar zorluğu ya da bu bölge çevresinde ağrılar olarak tarif edilmektedir. Bazı insanlarda vajina ya da penisten akıntı görülebilir. Oral herpes (uçuk) lezyonlarında ise genellikle, kabarcıklar çıkmadan hemen önce karıncalanma ve yanma olur. Kabarcıkların kendisi ağrılı olabilir.

Herpes Tedavi Olabilir mi?

Herpes simpleksi ortadan kaldırmak için bir tedavi yoktur. Bir kişi virüsü aldıktan sonra, vücut içinde kalır. Bir şey onu tetikleyip etkin hale getirene kadar virüs sinir hücrelerinde inaktif şekilde yatar.